Beş Şehir´in asıl konusu hayatımızda kaybolan şeylerin ardından duyulan üzüntü ile yeniye karşı beslenen iştiyaktır. İlk bakışta birbiriyle çatışır görünen bu iki duyguyu sevgi kelimesinde birleştirebiliriz. Bu sevginin kendisine çerçeve olarak seçtiği şehirler, benim hayatımın tesadüflerdir.
Ahmet Hamdi Tanpınar Ankara, Erzurum, Konya, Bursa ve İstanbul´u yazdı. Bu şehirler onun hayatının tesadüfleri olmakla birlikte, büyük ve görkemli bir kültürün yıllarca birikmiş unsurlarının demlendiği şehirlerdi. Yazdığı satırlarda, coğrafyasından yetiştirdiği şahsiyetlere, tarihinden sosyal hayatına kadar, bu şehirlerin tüm hayatını kuşatmıştı.
İlk basımı 1946 yılında Ülkü Yayınları tarafından yapılan bu kitabı oluşturan makaleleri Tanpınar, önce Ülkü dergisinde yayımlamıştı. İlk basımından 14 yıl sonra, İş Bankası için bir daha gözden geçirdi ve kitapta küçüklü büyüklü pek çok değişiklik yaptı. Elinizdeki bu kitap Tanpınar´ın sağlığında yayımladığı son metnin yaptığı her değişiklik bir dipnot olarak yerini alıyor.
Kitap Ahmet Hamdi Tanpınar´ın bilinçli bir şekilde yaptığı sıralamaya da sadık kalıyor, yani önce İstanbul´u değil, Ankara´yı okuyacaksınız.